Var en Wet DBA: hoeveel schijn kun je hebben?

Veel ZZP-ers maken zich zorgen. En terecht. De Wet VBA maakt de situatie niet duidelijker of eenvoudiger. En in zo’n situatie wil een bemiddelaar nog al eens de indruk wekken dat eenvoudige oplossingen te bereiken zijn.

Is dat nu zo? Ja en nee.

Opdrachtgevers die via tussenpersonen werken zijn medeverantwoordelijk voor de verkregen zekerheid vooraf van het algemene tussenkomstmodel of van een beoordeelde overeenkomst die hierop gebaseerd is. [1]

Door de tussenkomst van een intermediair ontstaan twee contractuele verhoudingen. De verhouding tussen de opdrachtgever en de bemiddelaar en de verhouding tussen de bemiddelaar en de ZZP-er.

De bemiddelaar richt de overeenkomst meestal zo in dat er voldoende vrijheid voor de ZZP-er ontstaat. Zo wordt onder andere opgenomen dat de ZZP-er niet onder leiding of toezicht van de opdrachtgever mag werken. Dat is natuurlijk prima, maar papier is geduldig. De realiteit moet wel aansluiten bij de bepalingen van de overeenkomst. De inspecteur zal de feitelijke situatie (achteraf) gaan toetsen. Dus een boterbriefje, dat de VAR verklaring feitelijk was is de bemiddelingsovereenkomst niet.

Ben je als ZZP-er niet beter af met een bemiddelaar als zonder?

Uiteraard heeft het inschakelen van een bemiddelaar andere voordelen. Zo neemt een bemiddelaar de zorgen van de acquisitie uit handen. Bovendien is de bemiddelaar partij bij de overeenkomst met de opdrachtgever. Dit betekent dat de verantwoordelijkheid voor het naleven van de overeenkomst primair bij de bemiddelaar berust. Bij niet nakoming (bijvoorbeeld omdat de ZZP-er toch onder leiding en toezicht van de opdrachtgever werkt) is de bemiddelaar aanspreekbaar. Wordt deze aangesproken dan kan dat tot een (civiele) claim van de bemiddelaar op de ZZP-er leiden.

Wat als?

Als de feiten afwijken van de inhoud van de overeenkomst zal de inspecteur gaan stellen dat sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking. Dit betekent dat de bemiddelaar als een uitzendorganisatie wordt gezien en de inspecteur zal in die situatie het standpunt innemen dat de ZZP-er in fictieve dienstbetrekking tot de bemiddelaar staat. Van de regen in de drup is dan het resultaat.

Moet je dan dus niet in zee gaan met een bemiddelaar?

Als je niet van acquisitie bent en vooral continuïteit zoekt, kies dan voor de bemiddelaar. Mocht je geen zin hebben in de administratie die de nieuwe Wet VBA met zich mee brengt en ben je niet goed in het sluiten van overeenkomsten? Dan is een bemiddelaar wellicht een goede keuze. Maar als je een voortzetting van het gevoel van veiligheid dat de VAR gaf zoekt, dan is dit geen vervangende oplossing. Uiteindelijk gaat het waar het altijd om ging: ben je voldoende zelfstandig en heb je het gedrag dat daar bij past?

[1]Antwoord van de Staatssecretaris van Financiën op vragen van de Kamerleden Mei Li Vos en groot d.d. 29 april 2016 nr. DGB/2016/2057

#ZZP